Kultura i sztuka Haiti

Kultura i sztuka Haiti

Słysząc nazwę Haiti najprawdopodobniej automatycznie przyjdzie nam do głowy hasło Voodoo, choć transkrypcja haitańska to raczej Vodou lub Vaudou. Jest to przede wszystkim nurt religijny, a cała nakładka związana z czarną magią i tajemniczymi rytuałami została rozpowszechniona głównie za sprawą hollywoodzkich filmów. To mieszanka wierzeń wywodzących się z Zachodniej Afryki z religią karaibskich Indian, które przejęte zostały przez afrykańskich niewolników. Obecnie ma marginalne znaczenie dla Haitańczyków, ponieważ dominującą religią jest katolicyzm (80% populacji) oraz protestantyzm (dalsze 16%). Dla kształtowania się kultury Haiti duże znaczenie miała też dominacja francuska, która odcisnęła swoje piętno na mieszkańcach tej części wyspy (chociażby w taki sposób, że francuski jest tu językiem urzędowym, francusko brzmiące słowa można także wychwycić w języku kreolskim).

Tip! Wszyscy znający francuski z językiem kreolskim mogą się łatwo zapoznać dzięki Wikipedii, a właściwie Wikipedyi właśnie w tej wersji językowej – fascynujące odkrycie!

W sztuce Haiti zasadnicze znaczenie miało zwłaszcza malarstwo – najpierw malunki naskalne Indian Tainów, następnie prace afrykańskich niewolników. Haitańska Akademia Sztuki została założona już w 1860 roku (przypomnijmy, że na Haiti w wyniku buntu niewolników utworzono w 1804 roku drugą na świecie nowożytną republikę i proklamowano niepodległość tego kraju). Do najwybitniejszych artystów malarzy tego początkowego okresu należą Denis, Thimoléon Déjoie, Numa Desroches, Colbert Lochard, już w XX w. dołączyli do nich Hector Hyppolite, Philomé Obin, Castera Bazile, Rigaud Benoit, Préfète Duffaut, Jacques Enguerrand Gourgue czy Wilson Bigaud. Styl, który szczególnie upodobali sobie artyści haitańscy to prymitywizm, praca przedstawiają zaś sceny z życia codziennego mieszkańców Karaibów. W zakresie muzyki typowy dla Haiti styl to compas (kompa), ale można tu też usłyszeć méringue (muzyka bardzo podobna do dominikańskiego merengue).